Санька: 4. Велік

«Дарожны, вядома, не спартыўны, ды такой бяды, — уздыхнуў Санька, — і за гэта дзякуй Богу! Навюсенькi, чорна-серабрысты, для дарослых, — на ўсё жыццё хопiць».

Маме, каб пасля такой пакупкi да канца месяца дацягнуць, давялося ў цёткi Евы пазычыць. Сума ж немаленькая — шэсцьдзесят рублёў! Добра, калi ёсць суседзi, што могуць выручыць.

Мама не хацела купляць велiк — як прадчувала. І аказалася — правільна прадчувала. Пакуль з Санькам з’ездзiла ў магазiн, пакуль выбралi, заплацiлi, прывезлі — ужо й на вечар бралася. Трэба было б, на добры лад, «каня» ў кватэру зацягнуць i ўжо зранку пачаць круцiць педалi. Ды Санька не вытрымаў. Падняўшы велiк ажно на пяты паверх, нечакана перадумаў і не пакаціў у кватэру — ну як не пахвалiцца перад дзятвою такой пакупкай? І спусціў яго ўніз, у двор. Ездзiў сам, ездзілі і сябры — па чарзе — да поўначы. Гойсалі б і даўжэй, ды мама пагнала спаць. Санька так знямогся, што зноў валачы велік на пяты паверх паленаваўся. Не доўга думаючы, скаціў сваю радасць па прыступках у падвал: хай да ранiцы адпачне. За дзвюма дзвярамi будзе цэлы — адны, уваходныя, абабiты бляхаю, а другiя хоць і дашчаныя, але таксама надзейныя, з вялiкiм замком.

Усю ноч Санька аб’язджаў новы, з пахам свежай фарбы і змазкi, велiк. Прачнуўся — у нецярпенні — на досвiтку, цiхенька, каб не разбудзiць маму, узяў ключы i спусцiўся ўнiз. Але ключы не спатрэбiлiся: уваходныя, абабiтыя бляхаю дзверы былі сарваны з завесаў і валялiся на зямлі. Дзвярэй жа ад іхняга катушка наогул не было. Не было і новенькага чорна-серабрыстага «дарожнiка». Пах свежай заводскай змазкі застаўся, а велiка — не было.

Санька не адразу паверыў у прапажу. Мiльганула была думка: гэта сон, усё адбываецца ў сне, ён яшчэ не прачнуўся. Прачнецца — i велiк будзе на месцы, i дзверы — таксама. Галоўнае — прачнуцца, прачнуцца… Ды пякла, смаліла агнём ява: нiчога не будзе, дурань! Гэта не сон! Дзверы знесены! Велiк — прапаў! А доўг у мамы — застаўся. Яго мама будзе выплачваць па частках, як i дамовiлiся, — каб не так моцна адбiвалася на сямейнай касе.

Санька тады ці не ўпершыню гэтак бязлiтасна і жорстка сутыкнуўся са злодзеямi. Папраўдзе, не з імі самімі, а з вынiкам iх подлага ўчынку. Ён быў прыгнечаны, раздушаны ўшчэнт. Слёзы самі кацiлiся па шчоках.

«Не! — спрабаваў спынiць іх Санька. — Хай гэта не сон, хай. Тады — жарт. Нечы злы i дурны жарт. Жартаўнiк недзе катаецца па двары i чакае, каб пасмяяцца з мяне: “Ну што, намачыў штаны? Ха-ха-ха!”» Ды ява вяртала да рэальнасці: «Жартаўнiк? А выламаныя, сарваныя з завесаў дзверы? Гэта што — таксама жарт?»

Як вылез з падвала, Санька не памятае. Выбраўся, акінуў паглядам двор: а раптам? Велiка нiдзе не было. Нiкога не было. Двор яшчэ спаў: быў выхадны, нядзеля.

Участковы мiлiцыянер, якi наведаў iх пад вечар, быў наўздзіў спакойны. Санька і мама ажно абурыліся: веласіпед жа ўкралі, не гузік нейкі ці іншую дробязь! А міліцыянер супакоiў:

— Велiк свiснулi? Ну i што? Iх кожны дзень крадуць. Сцерагчы трэба «колы», вока не спускаць… Сам вiнаваты, хлопец, знайшоў дзе ставіць. — На развiтанне параiў: — Пахадзi па дварах. На веласiпедзе — не на машыне, далёка не заедзеш.

Аднак Санькаў велiк «заехаў», пэўна, далёка, бо так i не знайшоў ён свайго «дарожнiка», хоць месяцы два старанна абыходзiў блiзкiя i далёкiя двары.

Участковы сказаў: «Знойдзеце — званiце».

Навука пайшла на карысць. Больш нiколi ў жыццi нi гэтаму, нi iншым мiлiцыянерам Санька не званiў.